اختلال بیش فعالی یا ADHD که حدود ۸ تا ۱۰ درصد کودکان به آن مبتلا هستند و در پسران شایع‌تر از دختران است. این اختلال باعث بی توجهی و عدم تمرکز در کودک می‌شود. ویژگی‌ها و علائم بیش فعالی از همان دوران ابتدایی کودکی و قبل از ورود به مدرسه آشکار می‌شوند. این کودکان با شیطنت‌های افراطی والدین خود را خسته و کلافه میکنند. اما شما می‌توانید با ارتباط موثر و رفتار صحیح بیش فعالی کودک خود را کنترل کنید. همچنین مراجعه به روانشناس کودک و استفاده از راهنمایی‌های او در این زمینه اهمیت دارد. در ادامه به تعریف این اختلال، آسیب‌شناسی و درمان آن پرداخته‌ایم.
برای دریافت مشاوره در زمینه بیش فعالی می‌توانید با مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاورانو با شماره 02122016024 تماس بگیرید.
منبع: اختلال بیش فعالی
اختلال بیش فعالی چیست؟
بیش فعالی همان‌طور که از اسمش پیداست فرد را به تحرک و فعالیت زیاد وا می‌دارد. این اختلال محدودکننده‌ی مهارت ارتباطی است که تا بزرگسالی ادامه پیدا می‌کند و می‌تواند تبدیل به اختلالات دیگر از جمله شخصیت مرزی شود. این اختلال بیشتر وراثتی بوده و علائم آن در دختران و پسران کمی‌متفاوت است.
دختران مبتلا به بیش فعالی بیشتر از عدم تمرکز حواس رنج می‌برند و پسران مبتلا فعالیت فیزیکی زیاد دارند و آرام و قرار ندارند. در ادامه بیشتر راجع به علائم این اختلال صحبت خواهیم کرد.
نشانه‌های بیش فعالی
فعالیت بیش از حد، حواس پرتی دائمی، رفتار تکانشی و بدون فکر می‌تواند از نشانه‌های ابتلا به اختلال بیش فعالی در کودک باشد اما زمانی به طور قطع تشخیص اختلال داده می‌شود که این علائم وضعیت شغلی تحصیلی و یا ارتباطات فرد را مختل کند. از دیگر نشانه‌های بیش فعالی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
_بی دقتی. افراد مبتلا به بیش فعالی به جزئیات دقت نمی‌کنند مخصوصا اگر موضوع کسل کننده باشد سریعا حواسشان پرت می‌شود.
_برای افراد بیش فعال سخت است که به حرف‌های دیگران گوش دهند. معمولا حرف‌های آنان را قطع میکنند یا برایشان تمام میکنند.
_هیچ وقت نمی‌توانند از یک دستورالعمل ثابت پیروی کنند.
_افراد بیش فعال معمولا چند تا کار را همزمان آغاز میکنند و آن‌ها را نصفه رها میکنند. به سختی می‌توانند به افکار خود نظم و ترتیب دهند.
_این افراد معمولا تحمل انتظار کشیدن را ندارند.
_فراموش کاری و گم کردن وسایل از نشانه‌ی دیگر افراد بیش فعال است.
_افراد بیش فعال تحریک‌پذیرند و سریع عصبانی می‌شوند. همچنین به سرعت بی‌طاقت و سرخورده می‌شوند.
_کارها را بدون فکر انجام می‌دهند و به سختی می‌توانند استرس خود را کنترل کنند.
انواع بیش فعالی
بیش فعالی بی توجهی:فعالیت این کودکان به طور واضح زیاد نیست. در آن‌ها شلوغ‌کاری بر هم زدن کلاس و سایر فعالیت‌ها دیده نمی‌شود. به همین دلیل ممکن است زیاد به علائم آن‌ها توجه نشود اما بسیار کم توجه هستند.
بیش فعال تکانشگر:کودک تکانشگری دارد و بسیار تحریک پذیر است اما قادر است توجه خود را تا حدودی جلب کند.
ترکیبی (بی توجه، بیش فعال، تکانشگر):کودکان در این نوع از اختلال تمام نشانه‌ها را دارا می‌باشند و شایع‌ترین اختلال است.
علل ابتلا به اختلال بیش فعالی
ژن‌ها بیشترین تاثیر را در ابتلای افراد به بیش فعالی دارند. در یک سوم موارد یکی از والدین فرد بیش فعال خود به این اختلال مبتلا بوده‌اند. همچنین در صورتی که مادر در حین بارداری یا زایمان دچار مشکل شود احتمال ابتلای کودک به بیش فعالی بالا می‌رود.
مشکلات بارداری شامل مصرف مواد مخدر توسط مادر، مصرف دارو، وزن کم نوزاد هنگام تولد، عفونت‌های مغزی، تماس با سموم و یا شرایط استرس زا برای مادر می‌شود. همچنین برخی از تحقیقات نشان می‌دهد که تفاوت‌هایی در ساختار مغز افراد بیش فعال نسبت به افراد عادی وجود دارد. عوامل محیطی فرد نیز می‌توانند این اختلال را تشدید کنند.
دارو درمانی
تولید داروهای موثر در درمان بیش فعالی بسیار توسعه یافته‌است. داروهای درمان بیش فعالی پیام رسان‌های عصبی را متعادل میکنند که به بهبود علائم بیماری کمک می‌کند. پیام رسان‌های عصبی که افزایش یابند و متعادل شوند سیگنال‌هایی را میان مغز و بدن منتقل میکنند.
داروهای زیادی در درمان بیش فعالی موثرند که مهم‌ترین آن‌ها را در ادامه ذکر کرده‌ایم. آمفتامین‌ها و آدرال در تمرکز بیشتر برای فرد کمک میکنند. داروهای غیر محرک مانند اتوموکستین یا بوپروپیون تحریک پذیری را کاهش می‌دهند و تمرکز را بالا می‌برند.
روان درمانی چه کمکی در درمان اختلال بیش فعالی می‌کند؟
روان درمانی با حضور مشاور کودک به شما کمک می‌کند تا وظایف مهم و ضروری خود را با حواس پرتی کمتر و تمرکز بیشتری انجام دهید. روان درمانی راهی را به شما نشان می‌دهد تا به زندگی خود نظم بیشتری ببخشید. همچنین با استفاده از راه‌کارهای موثر عملی می‌توانید اضطراب و تنش خود را کاهش دهید. جهت تشخیص قطعی و انتخاب بهترین روش‌های درمانی با توجه به شدت و سطح بیماری، مراجعه به مشاوره کودک الزامی‌است.
نکات تغذیه‌ای در کاهش علائم بیش فعالی
مکمل‌های غذایی از جمله ویتامین ب۶ و ال کارنیتین می‌توانند جایگزین مناسبی برای داروهایی باشند که عوارض دارند اما باید با مشورت پزشک مصرف شوند. «روی» از مهم‌ترین مواد معدنی در کاهش علائم بیش فعالی است که در مواد غذایی همچون مرغ، گوشت قرمز و لبنیات یافت می‌شود.
روی، به کارکرد مغز کمک می‌کند. مصرف قرص زینک تکانشگری و مشکلات اجتماعی را در افراد بیش فعال کاهش می‌دهد. مصرف اسیدهای چرب امگا۳، آهن، ریشه‌ی سنبل‌الطیب و بادرنجبویه نیز در کاهش نشانه‌های بیش فعالی و افزایش تمرکز بسیار موثر هستند.
رفتار درمانی
رفتار درمانی می‌تواند در نوع شدید این اختلال همراه با دارو درمانی موثر باشد. این رویکرد بیشتر به تعدیل رفتار می‌پردازد تا رفنار مشکل ساز خاصی برطرف شود. همچنین راه حل‌هایی برای پیشگیری از این رفتارها ارائه می‌دهد. رفتار درمانی شامل ایجاد اهداف و قوانینی برای کودک بیش فعال است. در این نوع درمان والدین نقش بسیار مهمی‌دارند. رفتار درمانی مجهز کردن والدین به تکنیک‌ها و استراتژی‌هایی است که باعث می‌شود برخورد مناسبی با مشکلات رفتاری کودک صورت بگیرد. در این زمینه می‌توانید از راهنمایی‌های متخصصان مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاوران بهره‌مند شوید.
برای دریافت مشاوره در زمینه بیش فعالی می‌توانید با مرکز مشاوره روانشناسی کانون مشاورانو با شماره 02122016024 تماس بگیرید.
منبع: اختلال بیش فعالی